Η χωρική διάταξη της ανάπτυξης των βουνών της Μεσογείου - Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων Τροόδους (Κύπρος) - Δημήτρης Γούσιος, Δήμητρα Γάκη, Πρόδρομος Μαρδάκης, Ιωάννης Φαρασλής

Το βιβλίο βασίζεται στη μελέτη για την ανάπτυξη των ορεινών κοινοτήτων της Κύπρου, η οποία διεξήχθη μεταξύ 2017-2019 από το Εργαστήριο Αγροτικού Χώρου του τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, υπό το συντονισμό του καθηγητή Δημήτρη Γούσιου. Πρόκειται για ολοκληρωμένη εργασία, η οποία περιλαμβάνει: τη διάγνωση της περιοχής, τη στρατηγική και το επιχειρησιακό σχέδιο, εξειδικευμένο σε σχέδια δράσης. Η εργασία αυτή συνεισφέρει στον εδαφικό σχεδιασμό της ανάπτυξης περιθωριοποιημένων περιοχών, προτείνοντας ένα πρότυπο εδαφικής βιώσιμης ανάπτυξης, προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες γεωγραφικές συνθήκες των ορεινών περιοχών της Μεσογείου και της Κύπρου. Το πρότυπο αυτό λαμβάνει υπόψη αυτές τις συνθήκες, την κυπριακή πολιτικο-διοικητική πραγματικότητα, αλλά και τις ορατές ή κρυφές δυνατότητες

του βουνού για την επανατοποθέτησή του στον εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο. Η παρούσα έκδοση απευθύνεται σε όλους εκείνους που ασχολούνται ερευνητικά και επαγγελματικά με τον χωρικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό, ιδιαίτερα στις περιοχές της υπαίθρου και τον ορεινό χώρο. Στο πλαίσιο μιας διεπιστημονικής προσέγγισης της εδαφικής ανάπτυξης (territorial approach) και της οργάνωσης του σχεδιασμού σε όλα του τα στάδια, παρουσιάζεται αφενός ο τρόπος της οργάνωσης του Εδαφικού Διαγνωστικού σε μια επιχειρησιακή βάση και αφετέρου η αξιολόγηση «μεταφοράς -ένταξης» παρεμβάσεων μέσω Στρατηγικών Επιλογών. Επιπλέον, αναπτύσσεται μια ενδιαφέρουσα δόμηση του επιχειρησιακού σχεδιασμού, στην οποία πρωτεύων σκοπός είναι η εστίαση στην εξασφάλιση ολοκληρωμένων και λειτουργικών αποτελεσμάτων.

***

Δημήτρης Γούσιος

Γεωγράφος-χωροτάκτης, αφ. καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης), με εξειδίκευση στην «Ανάπτυξη και Χωροταξία του Ύπαιθρου Χώρου». Ίδρυσε και διεύθυνε το Εργαστήριο Αγροτικού Χώρου (1995-2023). Η έρευνά του καλύπτει την εδαφική διάγνωση, χωρική οργάνωση και ανάπτυξη των περιοχών της υπαίθρου, την ανάδειξη τοπικών πόρων, τη συμβολή της κληρονομιάς στην ανταγωνιστικότητα αγαθών και υπηρεσιών της υπαίθρου καθώς και την εξέλιξη της οικογενειακής γεωργίας, των μικρών πόλεων και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η πρόσφατη έρευνά του εστιάζει στην ανάπτυξη μιας συμμετοχικής και διαδραστικής μεθοδολογίας για την υποστήριξη ης συμμετοχικότητας στο χωρικό σχεδιασμό και στη διακυβέρνηση αλλά και των συμμετοχικών συστημάτων εγγύησης τοπικών προϊόντων. Έχει συντονίσει διεθνή προγράμματα για την ανάπτυξη της υπαίθρου όπως «Εκσυγχρονισμός της Γεωργίας στην ΝΑ Μεσόγειο (2002-)», η ίδρυση και διεύθυνση του ελληνογαλλικού μεταπτυχιακού προγράμματος DYNTAR «Χωρικές Δυναμικές και Χωροταξία Υπαίθρου» των Πανεπιστημίων Θεσσαλίας και Blaise Pascal Clermont II (Γαλλία)-(2004-2018), η Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξη των Ορεινών Κοινοτήτων Κύπρου (2017-2019) κτλ.. Έχει αξιόλογη συμμετοχή σε διεθνή επιστημονικά δίκτυα, δεξαμενές σκέψης και συνέδρια καθώς και σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού ως επισκέπτης καθηγητής. Δημοσίευσε σε ελληνικά και ιδιαίτερα σε ξένα περιοδικά. Υπήρξε συνεργάτης του διεθνούς Ιδρύματος για την Πρόοδο του Ανθρώπου (Παρίσι). Του έχει απονεμηθεί από το γαλλικό Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας το μετάλλιο του «Ιππότη του Τάγματος των Ακαδημαϊκών Φοινίκων».

Δήμητρα Γάκη

Γεωργο-οικονομολόγος, με Διδακτορικό στην Χωροταξία. Εξειδικεύεται στα παραγωγικά

αγροτικά συστήματα (DEA στη Γεωγραφία και MSc στην Αγροτική Ανάπτυξη και

Επιχειρησιακά Σχέδια). Ανήκει στο Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό (ΕΔΙΠ) και είναι

ερευνήτρια στο Εργαστήριο Αγροτικού Χώρου του τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας,

Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Διδάσκει:

«Ανάπτυξη Αγροτικού Χώρου» και «Σχέδιο εδαφικής ανάπτυξης: Μέθοδοι και Εργαλεία».

Τα ακαδημαϊκά ενδιαφέροντά της αφορούν τα εξής πεδία: εδαφική και αγροτική ανάπτυξη,

δρώντες και θεσμοί σε περιοχές της υπαίθρου, αγροτικά παραγωγικά συστήματα, ιδίως σε

ορεινές περιοχές, χωρική ανάλυση, ανάδειξη εδαφικών πόρων, συμμετοχικό σύστημα

εγγύησης εδαφικών προϊόντων και υπηρεσιών. Ενεργοποιείται σε εθνικά και ευρωπαϊκά

ερευνητικά προγράμματα και επιστημονικά δίκτυα. Έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια

και έχει δημοσιεύσει σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Σήμερα, συντονίζει το

διεθνές πρόγραμμα «Αναγεννητικής γεωργίας και αγρο-οικολογικής μετάβασης στη

Θεσσαλία».

Πρόδρομος Μαρδάκης

Χωροτάκτης με Διδακτορικό στα χωρικά συστήματα στον ύπαιθρο χώρο. Εξειδικεύεται στη

χωρική οργάνωση και την ανάπτυξη του ύπαιθρου και ορεινού χώρου. Ανήκει στο

Εργαστηριακό και Διδακτικό Προσωπικό του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας,

Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου

Θεσσαλίας και είναι μέλος του Εργαστηρίου Αγροτικού Χώρου από το 1996. Διδάσκει τα

μαθήματα «Ανάπτυξη Αγροτικού Χώρου», «Χωροταξία Ι: Ανάλυση σε Περιφερειακό

Επίπεδο», «Χωροταξία ΙΙ: Σύνθεση σε Περιφερειακό Επίπεδο» και «Σχέδιο Εδαφικής

Ανάπτυξης: Μέθοδοι και Εργαλεία», ενώ έχει διδάξει και στο διεθνές μεταπτυχιακό

πρόγραμμα DYNTAR «Χωρικές Δυναμικές και Αγροτική Χωροταξία». Τα επιστημονικά

ενδιαφέροντά του εστιάζουν στον εδαφικό αναπτυξιακό και χωρικό σχεδιασμό των ορεινών

και πεδινών περιοχών της υπαίθρου αλλά και στο συμμετοχικό σχεδιασμό, στην ανάδειξη

εδαφικών πόρων, στη θεματική χαρτογραφία και επεξεργασία χωρικών δεδομένων. Έχει

συμμετάσχει σε μεγάλο αριθμό διεθνών ερευνητικών προγραμμάτων, σε εθνικά και διεθνή

συνέδρια και σε δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά.

Ιωάννης Φαρασλής

Περιβαλλοντολόγος με Διδακτορικό στη Χωροταξία, εργάζεται σήμερα ως ερευνητής και

Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό (ΕΔΙΠ) στο Τμήμα Επιστήμης Περιβάλλοντος του

Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Επιπλέον, είναι μέλος του Εργαστηρίου Αγροτικού Χώρου για

περισσότερα από 20 χρόνια. Διαθέτει περισσότερες από δύο δεκαετίες εμπειρία στον τομέα

της ανάλυσης χωρικών δεδομένων (τόσο στον αγροτικό όσο και στον αστικό χώρο), με τη

χρήση τεχνικών Τηλεπισκόπησης και GIS. Ειδικότερα ασχολείται με: μεθόδους ερμηνείας &

ταξινόμησης διαχρονικών δορυφορικών δεδομένων, χαρτογράφηση με Drones, τριδιάστατη

χαρτογράφηση και οπτικοποίηση, πολυκριτηριακές αναλύσεις κ.λπ. Έχει συμμετάσχει σε

μεγάλο αριθμό ερευνητικών έργων και σε διεθνή συνέδρια.