Uczymy się botaniki - Tkanki roślinne

Dzisiejszym wpisem rozpoczynam nową serię: Uczymy się biologii z SielskoEdu. Zaczynamy od botaniki i tkanek roślinnych.

Co tydzień, w środy, będą pojawiały się kolejne tematy z botaniki. Będę wyjaśniać Wam tematy tak "po ludzku". Zachęcam Was też do zadawania pytań w komentarzach, jeśli coś nadal będzie dla Was niejasne.

Ponadto, do każdego tematu będą pojawiać się w sklepie notatki do druku.

Zaczynamy!

Czym jest tkanka?

TKANKA - zespół komórek o podobnej budowie , pełniący określone funkcje w organizmie wielokomórkowym.

U roślin występują tkanki twórcze i stałe.

Tkanka twórcza

Tkanka twórcza, umożliwiają wzrost rośliny. Jej główną funkcją są podziały komórkowe. Ze względu na to, komórki tej tkanki mają duże jądra komórkowe i cienkie ściany komórkowe.

• Tkanka twórcza pierwotna - umożliwia wydlużnanie się rośliny, znajduje się w stożkach wzrostu w łodydze i w korzeniu.

• Tkana twórcza wtórna - umożliwia przyrost rośliny na grubość.

Tkanka miękiszowa

Ta tkanka buduje organizm rośliny. Jest zróżnicowana. Mamy wiele rodzajów miękiszu. Zapamiętajcie te trzy:

• Miękisz zasadniczy - wypełnia przestrzenie miedzy tkankami. Jego komórki są duże, równowymiarowe.

• Miękisz asymilacyjny - jest bardzo ważny, bo zachodzi w nim proces fotosyntezy. Jego komórki mają dużo zielonych chloroplastów. Występuje głównie w liściach.

• Miękisz spichrzowy - gromadzi zapasy dla rośliny. W jego komórkach znajdziemy m.in. ziarna skrobii lub krople tłuszczu.

Tkanka okrywająca

Tutaj też nazwa mówi sama za siebie - to tkanka, która okrywa roślinę.

• Skórka pędu (łodyga, liście) - jest zbudowana z komórek o zgrubiałych ścianach komórkowych. Przylegają do siebie ściśle i tworzą barierę między rośliną w środowiskiem. Często jest jeszcze dodatkowo pokryta wartwą tłuszczów (kutikulą) lub grubą wartwą włosków (kutner), które dodatkowo chronią przed nadmierną utratą wody. Skórka może też tworzyć różne włoski, np. te parzące u pokrzywy. Skórka umożliwia też wymianę gazową ze środowiskiem zewnętrzym poprzez aparaty szparkowe. Ich budowę omówię dokładniej, gdy będziemy omawiać budowę liścia.

• Skórka korzenia - jest zbudowana trochę inaczej. Korzeń pobiera wodę z gleby, więc komórki skórki nie mogą być pokryte żadną warstwą tłuszczową. Zamiast włosków mają za to włośniki. Są to drobniutkie wypustki na komórkach skórki. Dzięki nim komórka jest większa, przez to powierzchnia ściany komórkowej też się zwiększa. Czyli... tak, zwiększa się powierzchnia do pochłaniania wody.

• Korek - Dotknij kory drzewa - tak, to jest właśnie korek. Występuje u roślin nasiennych, wieloletnich. Jego komórki są martwe. Mają zgrubiałe ściany komórkowe i są wypełnione powietrzem. Za wymianę gazową odpowiadają tutaj przetchlinki - miejsca, gdzie komórki tkanki są ułożone luźniej.

Tkanka przewodząca

Co takiego "przewodzi"? Wodę i substancje odżywcze po całej roślinie.

• Wodę przewodzi drewno - jego komórki są martwe i tworzą coś w rodzaju rur, przez które może swobodnie przepływać woda.

• Substancje odżywcze transportowane są przez komórki łyka. To tkanka żywa. Jej komórki muszą mieć dobre połączenie między sobą - są to sita. W ścianach komórkowych leżących w poprzek komórek znajdują się specjalne otwory, łączące cytoplazmy komórek leżących jedna nad drugą.

Tkanka wzmacniająca

• Zwarcica - to tkanka żywa. Ma zgrubiałe ściany komórkowe. Zapewnia roślinieelastyczność. Chroni delikatne części roślin przed złamaniem.

• Twardzica - to tkanka martwa. Jej komórki mają wyjątkowo grubą ścianę komórkową. Utwardzają i usztywniają roślinę. Niektóre komórki tworzą długie włókna, jak w łodygach lnu. Inne, nieregularne, tzw. komórki kamienne mogą być w miąższu owocu. Te twarde "kamyczki", na które trafiamy podczas jedzenia gruszki - to właśnie komórki kamienne.

Źródło:

Botanika i biologia komórki. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, profil ogólny i rozszerzony, A. Batka i in., Wydawnictwo Prószyński i S-ka